Po raz kolejny naszą uwagę poświęcamy osobie Lecha Wałęsy, ze szczególnym uwzględnieniem okresu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Od momentu pracy w Stoczni Gdańskiej im. Lenina zaangażował się on w działalność związkową, ale dopiero po kilku latach wyrósł na osobą rozpoznawalną w środowisku robotniczym i opozycyjnym Gdańska. Cieniem na jego biografii kładzie się współpraca ze Służbą Bezpieczeństwa. Niewątpliwie można mówić o fenomenie Lecha Wałęsy, ponieważ mimo że nie miał wykształcenia, tradycji rodzinnych, to wyrósł na lidera i charyzmatycznego przywódcę, który pociągnął za sobą miliony ludzi i stał się postacią rozpoznawalną na świecie. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. dr. hab. Andrzejem Friszke z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, badaczem dziejów „Solidarności”. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Znaczącą rolę w wojennej i powojennej historii Francji odegrał generał Charles de Gaulle. W czerwcu 1940 r. przedostał się do Wielkiej Brytanii i założył tam Komitet Wolnej Francji. Stał się symbolem oporu i niezgody na kolaborację. W czerwcu 1944 r. stanął na czele Tymczasowego Rządu Republiki Francuskiej. W 1946 r. zrezygnował z władzy, by po ośmiu latach wrócić do polityki jako prezydent V Republiki. Doprowadził do zakończenia wojny w Algierii i uczynił Francję nowoczesnym państwem europejskim i niezależnym dzięki energii jądrowej. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Tomaszem Orłowskim, dyplomatą i nauczycielem akademickim, wieloletnim ambasadorem Polski we Francji i Włoszech. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Na początku sierpnia 1980 r. – kilka miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego –zwolniono z pracy w Stoczni Gdańskiej Annę Walentynowicz, działaczkę Wolnych Związków Zawodowych. To wydarzenie stało się iskrą, która wywołała strajk. Głównym inicjatorem protestu robotników był Bogdan Borusewicz, również działacz WZZ, KOR oraz redaktor niezależnych pism „Robotnik” i „Robotnik Wybrzeża”. Przygotował ulotki opisujące sytuacje zwolnionej oraz plakaty wzywające do strajku. Namówił do włączenia się w protest trzech młodych stoczniowców, a także Lecha Wałęsę. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z Bogdanem Borusewiczem – inicjatorem strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w sierpniu 1980 r., opozycjonisty, po 1989 r. posła i senatora III RP, wicemarszałka i marszałka Senatu RP #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

SPOTKANIA Z KLIO: Z dr. Michałem Przeperskim (Instytut Historii PAN) - o jego książce „Dziki Wschód. Transformacja po polsku 1986–1993" rozmawia red. Paweł Krysiak (Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”) Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” ‪ @BramaGrodzkaTeatrNN  w Lublinie oraz portal Historia bez kitu #historiabezkitu Po więcej materiałów zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl Buycoffee.to/historiabezkitu

SPOTKANIA Z KLIO: Z prof. Andrzejem Friszke (ISP PAN) - o jego książce "Czekanie na rewolucję. Komuniści w II Rzeczypospolitej 1921–1926" - rozmawia prof. Sławomir Łukasiewicz (KUL) Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”  @BramaGrodzkaTeatrNN  w Lublinie oraz portal Historia bez kitu #historiabezkitu Po więcej materiałów zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl Buycoffee.to/historiabezkitu

SPOTKANIA Z KLIO: "Przesiedleńcy" / Z prof. Grzegorzem Hryciukiem - o jego książce " Przesiedleńcy. Wielka epopeja Polaków 1944–1946" - rozmawia dr Mariusz Zajączkowski Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”  @BramaGrodzkaTeatrNN  w Lublinie oraz portal Historia bez kitu #historiabezkitu Po więcej materiałów zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl Buycoffee.to/historiabezkitu

Przez dziesięciolecia znaliśmy zniekształconą wersję przebiegu zamachu z 1 lutego 1944 r. na Franza Kutscherę, dowódcę SS i policji na dystrykt warszawski. Powstała ona w oparciu o narrację dwóch bezpośrednich uczestników akcji. Później utrwalił ją film wyreżyserowany przez Jerzego Passendorfera, zatytułowany „Zamach” oraz książka Piotra Stachiewicza. Dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych poznaliśmy m.in. treść raportu Stanisława Huskowskiego „Alego”, który w innym świetle stawiał żołnierzy Armii Krajowej odpowiedzialnych za wykonanie wyroku na „Kacie Warszawy”. Czy teraz wiemy, co dokładnie wydarzyło się 1 lutego 1944 r.? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z Waldemarem Stopczyńskim, nauczycielem Pierwszej Społecznej Szkoły Podstawowej w Gdyni, badaczem dziejów batalionu „Parasol” Armii Krajowej. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Zjawisko hazardu jest stare jak nasza cywilizacja. Nowoczesny hazard narodził się w Europie dopiero w XVII w. Biznes ten kwitł zwłaszcza w okresie II wojny światowej. Domy rozrywki w III Rzeszy w ciągu pierwszych lat wojny zwiększyły swoje zyski kilkukrotnie. Nawet Polacy w Generalnym Gubernatorstwie chętnie korzystali z tej formy rozrywki, za co krytykowała ich prasa podziemna. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Janem Danilukiem, pracownikiem naukowym Uniwersytetu Gdańskiego. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Ukraina rozwijała się pod silnym wpływem Rosji, a skala rusyfikacji tamtejszej ludności była olbrzymia. Od 1922 r. państwo to stało się jedną z republik związkowych ZSRR. Dzięki polityce ukrainizacji z lat dwudziestych bolszewikom udał się proces przekształcania chłopów w Ukraińców sowieckich. Po odzyskaniu niepodległości w 1991 r. większości jej mieszkańców nie przeszkadzały silne wpływy sąsiada ze wschodu. Dojrzewanie ludności do radykalnego zerwanie ze spuścizną postsowiecką obserwujemy od momentu wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie. Jak wyglądał w XX wieku proces kształtowania się ukraińskiego narodu? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Mykołą Riabczukiem – analitykiem z Instytutu Studiów Politycznych i Narodowościowych Akademii Nauk Ukrainy oraz wykładowcą Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Droga na szczyty władzy zajęła Leonidowi Breżniewowi trzydzieści kilka lat. Przyszły sekretarz generalny Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego w latach 1964–1982 pracę partyjną zaczynał w latach trzydziestych, ale dopiero po II wojnie światowej zaczął zajmować ważne stanowiska. Wiele zawdzięczał znajomości z Nikitą Chruszczowem, a potem przyczynił się do odsunięcia swojego patrona od władzy. Czym charakteryzowały się rządy Breżniewa w ZSRR i jakie konsekwencje miały one dla bloku socjalistycznego? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Markiem Radziwonem, pracownikiem naukowym Uniwersytetu Warszawskiego, Pracowni Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, prezesem Polskiego PEN Clubu. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Słowo „kolaboracja” po II wojnie światowej – zwłaszcza w językach słowiańskich – nabrało negatywnego zabarwienia. Wcześniej funkcjonowało raczej w neutralnym znaczeniu i używano go wymiennie jako synonim współpracy. Kolaboracja podczas II wojny światowej przybierała wiele form. Poszczególne narody różnie oceniały współpracę swoich elit politycznych z III Rzeszą (np. Słowacy czy Norwegowie). Potępiano ją zwłaszcza, gdy była wymierzona w etniczną wspólnotę narodową. Do współpracy z okupantem popychało pragnienie władzy zarówno w sensie politycznym, jak i materialnym czy społecznym. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z profesorem Piotrem Majewskim, pracownikiem Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Obrona Westerplatte stała się głośna w Polsce już we wrześniu 1939 r. za sprawą informacji prasowych i radiowych, chociaż na tle innych bitew kampanii polskiej 1939 r. nie odegrała dużego znaczenia. Po zakończeniu II wojny światowej upamiętnianie tego wydarzenia było uwikłane w politykę historyczną władz PRL. Przez wiele lat po wojnie teren Wojskowej Składnicy Tranzytowej pozostawał zniszczony i zaniedbamy. Pierwsze poważne działania w tym obszarze podjęto właściwie dopiero w latach sześćdziesiątych. Rozmowa nawiązuje do 50 rocznicy otwarcia wystawy Muzeum Gdańska w Wartowni nr 1 na Westerplatte. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z Mateuszem Jasiakiem, kierownikiem Wartowni nr 1 na Westerplatte Oddziału Muzeum Gdańska i pełnomocnikiem dyrektora Muzeum II Wojny Światowej ds. popularyzacji. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Rewolucje miały to do siebie, że wynosiły do władzy ludzi, którzy w poprzednich systemach nigdy by jej nie zdobyli. Przykładem takiej kariery był niewątpliwie Nikita Chruszczow, pochodzący z chłopskiej ukraińskiej rodziny. Pierwszy sekretarz Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego w latach 1953–1964 doszedł do tego stanowiska w wyniku walki o władzę po zmarłym w marcu 1953 r. Józefie Stalinie. Zniszczył mit o byłym przywódcy ZSRR. W tajnym referacie skrytykował Stalina i oskarżył o największe zbrodnie. Jaki był i jak jest postrzegany przez Rosjan? Zapraszamy na rozmowę z prof. Mirosławem Filipowiczem, historykiem z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II oraz Pracowni Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, historykiem historiografii i znawcą Rosji Sowieckiej. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Na kilka lat przed wybuchem II wojny światowej niemiecki wywiad wojskowy zainteresował się góralami z Podhala. Pojawiła się idea Goralenvolku – „narodu góralskiego” – którą po wybuchu wojny poparły niektóre wpływowe rodziny podhalańskie i rozpoczęły współpracę z Niemcami. W odpowiedzi na nią powstała organizacja konspiracyjna Konfederacja Tatrzańska, która została jednak dość szybko rozbita przez okupanta. Na Podhalu wraz z rozpoczęciem okupacji, w oparciu o sportowców zakopiańskich zaczęto budowanie sieci kurierskiej w celu utrzymywania łączności z rządem polskim na uchodźstwie. Jak wyglądała niemiecka okupacja na Podhalu? Jak wielu górali zdecydowało się na kolaborację? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z Wojciechem Szatkowskim, historykiem z Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Na powojenny porządek w Europie wpłynęły decyzje Wielkiej Trójki w czasie II wojny światowej. Wielka Brytania, Stany Zjednoczone i Związek Sowiecki wyznaczyły strefy wpływów, jednak ostatni z sojuszników był zainteresowany rozszerzaniem własnej. W latach czterdziestych rozpoczęła się zimna wojna, czyli rywalizacja na wielu płaszczyznach, która przypieczętowała podział świata na dwa bloki państw demokratycznych i komunistycznych. Zaczęła ona wygasać dopiero w latach osiemdziesiątych, a jej symbolicznym zakończeniem był upadek Związku Sowieckiego w 1991 r. Czy współcześnie mamy do czynienia z drugą zimą wojnę? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. hab. Sławomirem Łukasiewiczem, profesorem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, badaczem polskiej emigracji i historii zimnej wojny. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Francja wyszła z I wojny światowej zwycięsko, poniosła jednak ogromne straty ludnościowe i materialne. To tragiczne doświadczenie przełożyło się później na jej politykę, na myślenie Francuzów o wojnie, a konsekwencje tego uwidoczniły się po wybuchu II wojny światowej. Jej scena polityczna była bardzo zróżnicowana, ale nie zradykalizowała się tak jak w niektórych państwach europejskich. Gospodarka z kolei mniej dotkliwie odczuła wielki kryzys lat trzydziestych. Dlaczego? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z profesorem Tomaszem Orłowskim, dyplomatą i wykładowcą akademickim, byłym ambasadorem Polski we Francji i Włoszech. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Po raz pierwszy określenie „Polskie Państwo Podziemie” pojawiło się na łamach wydanej w Londynie „Polski Walczącej” w grudniu w 1943 r., po czym weszło do języka prasy w okupowanym kraju. Przyjęło się mówić o nim jako o pewnego rodzaju fenomenie. W Europie w czasie II wojny światowej istniały partyzantki liczniejsze niż Armia Krajowa, ale nigdzie indziej nie powstała tak sprawnie działająca struktura państwowa w konspiracji. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Januszem Marszalcem, historykiem i muzealnikiem, zastępcą dyrektora ds. Naukowych Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Wyrażenie Homo Sovieticus po raz pierwszy pojawiło się w latach sześćdziesiątych XX wieku na Zachodzie, ale na dobre do języka weszło w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych za sprawą rosyjskich emigrantów – m.in. Aleksandra Zinowiewa i Michaiła Hellera. W Polsce to sformułowanie kojarzymy często z osobą ks. Józefa Tischnera, który poświęcił dwa artykuły problemowi człowieka sowieckiego. Kim był Homo Sovieticus? Jakie cechy go charakteryzują? Czy obecnie jest jedynie tworem pojęciowym? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z Jędrzejem Piekarą, doktorantem z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, autorem książki Polskie wątki w życiu Michaiła Hellera (2021). #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Władze polskie po zakończeniu I wojny światowej miały nadzieje, że Gdańsk stanie się integralną częścią odrodzonego państwa. Tymczasem na mocy postanowień traktatu wersalskiego, 15 listopada 1920 r. proklamowano Wolne Miasto Gdańsk. Jego powstanie zamiast złagodzić antagonizm polsko-niemiecki, tylko go podsycało przez całe dwudziestolecie międzywojenne. Jak kształtowało się życie polityczne tego autonomicznego terytorium? Jak zmieniała się sytuacja mniejszości polskiej, a jak żydowskiej? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Janem Danilukiem, pracownikiem naukowym Uniwersytetu Gdańskiego. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Zmiana sytuacji kobiet w powojennej Polsce wynikała z globalnych procesów modernizacyjnych, ale i z dyskursu ideologicznego państwa komunistycznego. W 1946 r. Polska Partia Robotnicza zwróciła uwagę na tzw. kwestię kobiecą i zaczęła działać w kierunku ich aktywizacji politycznej. W okresie stalinizmu panie rzeczywiście posiadały realną władzę, podczas gdy w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych miała ona charakter bardziej kosmetyczny. Jak na przestrzeni kilkudziesięciu lat zmieniła się sytuacja zawodowa i edukacyjna kobiet? Z jakimi problemami społecznymi mierzyły się nasze babcie i mamy? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr Katarzyną Stańczak-Wiślicz naukowczynią z Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Bitwą o Monte Cassino nazywamy walki jakie wojska alianckie toczyły w kampanii włoskiej między styczniem a majem 1944 r. Zdobycie wzgórza w maju 1944 r. otworzyło drogę do Rzymu. Obok Brytyjczyków, Amerykanów, Kanadyjczyków, Francuzów, Włochów, Nowozelandczyków, Hindusów brali w niej udział Polacy dowodzeni przez gen. Władysława Andersa. Było to pierwsze stracie lądowe polskich żołnierzy na kontynencie europejskim od 1940 r. Jaką rolę w tych walkach odegrali żołnierze 2 Korpusu Polskiego? Czy to oni zdobyli klasztor? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Janem Szkudlińskim – historykiem wojskowości, tłumaczem, pracownikiem Muzeum Gdańska, od niedawna kierownikiem Działu Naukowego Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Po śmierci Włodzimierza Lenina kierownictwo w partii bolszewickiej objął Józef Stalin. Początkowo nic nie wskazywało na to, że właśnie jemu przypadnie scheda po Leninie. Zawłaszcza, że ten w przesłaniu politycznym – zwanym potocznie „testamentem Lenina” – za najwybitniejszego przedstawiciela partii bolszewickiej uznał Lwa Trockiego, a najsurowiej ocenił Stalina. Ten ostatni – jako sekretarz generalny Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) – rozprawił się z przeciwnikami politycznymi i rozpętał spiralę terroru, która pochłonęła miliony ofiar. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Markiem Radziwonem, pracownikiem naukowym Uniwersytetu Warszawskiego, Pracowni Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, prezesem Polskiego PEN Clubu. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz serwisy podcastowe: Spotify: Historia BEZ KITU Apple Podcats: Historia BEZ KITU

Kościół katolicki w dwudziestoleciu międzywojennym nie był wolny ani od antyjudaizmu, ani antysemityzmu. Część księży – podobnie jak ówczesne społeczeństwo – widziała w mniejszości żydowskiej zagrożenie i popierała hasła głoszone przez narodowców rozwiązania tzw. kwestii żydowskiej. Wbrew temu niektóre środowiska zbliżone do Kościoła szukały pola współpracy i dialogu ze społecznością żydowską. Pomoc osób duchownych dla Żydów w czasie II wojny światowej z reguły nie miała charakteru zorganizowanego. Dlaczego tak się stało? Jakie stanowisko zajęli hierarchowie wobec przemocy antyżydowskiej po zakończeniu okupacji niemieckiej? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Dariuszem Libionką, z Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Od 1926 r. za zgodą Ligi Narodów na terenie Wolnego Miasta Gdańska, na półwyspie Westerplatte istniała Wojskowa Składnica Tranzytowa. Początkowo załoga liczyła 80 ludzi, a w przededniu wybuch II wojny światowej przeszło 200 żołnierzy. Obrona Westerplatte stała się jednym z najważniejszych symboli oporu w kampanii polskiej 1939 r. Czy słusznie? Jak przebiegały walki we wrześniu 1939 r.? Jak potoczyły się losy obrońców Westerplatte? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Janem Szkudlińskim – historykiem wojskowości, tłumaczem, pracownikiem Muzeum Gdańska, od niedawna kierownikiem Działu Naukowego Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Idea zjednoczenia Europy wyrosła z myśli, jak utrzymać pokój. Już od czasów oświecenia różni myśliciele formułowali przesłania o integracji europejskiej na miarę epoki, w której żyli. Po II wojnie światowej idee w czyn przekuli niemieccy, francuscy oraz włoscy politycy związani z chrześcijańską demokracją. Jak wyglądały początki Unii Europejskiej, a następnie jej rozszerzanie? Jakie mechanizmy rządzą integracją europejską? Czy perspektywa przyjęcia Ukrainy do wspólnoty jest realna? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. hab. Sławomirem Łukasiewiczem, profesorem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, badaczem polskiej emigracji oraz historii integracji europejskiej. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Stalinizm w Polsce zaczął się około 1948 r. Oznaczał dominację we wszystkich sferach życia jednej partii – Polskiej Partii Robotniczej, a od grudnia 1948 r. Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Polska upodobniała się do wzorca sowieckiego. Rozpoczęto kolektywizację, której chłopi się obawiali i stawili jej opór. Wobec przeciwników władzy stosowano represje, ale paradoksalnie ich skala był mniejsza niż tuż po wojnie. Jakie zmiany przyniósł ten okres i co oznaczał dla mieszkańców ówczesnej Polski? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. hab. Marcinem Zarembą, historykiem i socjologiem, profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

Kaszuby, to region na Pomorzu Gdańskim o bardzo zróżnicowanym krajobrazie. Na przestrzeni wieków ziemia kaszubska należała raz do państwa polskiego, raz do niemieckiego, a w dwudziestoleciu międzywojennym była rozbita między Polskę, Niemcy i Wolne Miasto Gdańsk. Ich położenie na styku różnych światów, wpływów kulturowych (zarówno słowiańskich jak i germańskich) sprawiło, że historia tego obszaru biegła odrębnym torem. Co wyróżnia Kaszubów? Jak oni sami siebie definiują? Jak wyglądała ich historia? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. dr. hab. Cezarym Obrachtem-Prondzyńskim – socjologiem, antropologiem i historykiem, pracownikiem Instytutu Socjologii Uniwersytetu Gdańskiego, znawcą historii i kultury Kaszub i Pomorza, prezesem Instytutu Kaszubskiego. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl

deologia narodowego socjalizmu uderzała w muzykę, która podobnie jak inne obszary życia w III Rzeszy miała być czysta rasowo. Z niektórymi jej gatunkami walczono (np. jazz, swing). Muzyka klasyczna miała się nieco lepiej, ale szykanowano kompozytorów pochodzenia żydowskiego. Ich utwory przestawały być grane, a oni zmuszani do emigracji. Wyjeżdżali także twórcy, którzy nie zgadzali się z polityką nazistów lub których twórczość naziści określili mianem „muzyki zdegenerowanej”. Zapraszamy na rozmowę z prof. Mirosławem Filipowiczem, historykiem z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w Lublinie oraz Pracowni Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, znawcą muzyki klasycznej. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Stanisław Mikołajczyk, to historia polityka pochodzącego ze wsi, który wiele osiągnął w Polsce przedwojennej, dzięki determinacji i wrodzonym zdolnościom. W 1930 r. w wieku dwudziestu dziewięciu lat został najmłodszym posłem na Sejm RP. Jego kariera nabrała tempa w czasie II wojny światowej. Jako bliski współpracownik premiera rządu polskiego na uchodźstwie gen. Władysława Sikorskiego, w lipcu 1943 r. po katastrofie gibraltarskiej, przejął po nim fotel premiera. Po zakończeniu wojny wrócił do Polski, aby szukać porozumienia z komunistami i walczyć o niepodległość i demokratyzację kraju. Dlaczego przegrał? Zapraszamy na rozmowę z prof. Andrzejem Paczkowskim z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, badaczem historii najnowszej, autorem książki Stanisław Mikołajczyk, czyli klęska realisty. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Irlandzka Armia Republikańska powstała w 1919 r. – w czasie wojny Irlandczyków z Brytyjczykami o niepodległość – jako organizacja zbrojna irlandzkiego ruchu republikańskiego. Od uzyskania niepodległości przez Irlandię w 1921 r. dążyła do przyłączenia także Irlandii Północnej. Powszechnie IRA kojarzy się z krwawymi zamachami. Warto jednak pamiętać, że w jej historii dochodziło do rozłamów, w wyniku których jedni opowiadali się za pokojowymi metodami walki, drudzy zaś stawiali na działania terrorystyczne. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Kacprem Rękawkiem, ekspertem do spraw terroryzmu i jego zwalczania – pracownikiem Międzynarodowego Centrum Badań nad Terroryzmem w Hadze. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Platformę Obywatelską w 2001 r. założyło trzech polityków: Donald Tusk, Maciej Płażyński i Andrzej Olechowski. W ciągu kilku kolejnych lat dwóch jej współzałożycieli rozstało się z partią, a na niekwestionowanego lidera wyrósł Donald Tusk. Od momentu powstania Platforma Obywatelska trzykrotnie wygrywała wybory parlamentarne – w 2007 r., 2011 r. i w 2023 r., ale żaden z jej kandydatów nie zwyciężył jak dotąd w wyborach prezydenckich. Niewątpliwie obecny premier jest utalentowanym politykiem, popełnił jednak wiele błędów, które sprawnie wykorzystali jego polityczni oponenci. Co możemy uznać za sukcesy PO w okresie jej rządów, a co zaliczyć do jej porażek? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Antonim Dudkiem, politologiem z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, twórcą kanału na YouTube „Dudek o Historii”, autorem książki „Historia polityczna Polski 1989–2023”. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Czy powstanie warszawskie miało sens? Historycy w tej kwestii zajmują odmienne od siebie stanowiska. Sami powstańcy po latach różnie na nie odpowiadali. Rozmówca podkreśla, że miało ono doraźny cel polityczny, ale zakończyło się katastrofą. Ogromne straty poniosła ludność cywilna. Według szacunkowych danych zginęło od 150 tys. do nawet 200 tys. osób. Jakie czynniki zważyły na podjęciu decyzji o wybuchu powstania? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Januszem Marszalcem, historykiem, wicedyrektorem Muzeum Gdańska, współtwórcą Muzeum II Wojny Światowej. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Ukraina była i jest położona na pograniczu różnych kultur i cywilizacji. Od wieków rozwijała się pod wpływem Zachodu między innymi za pośrednictwem Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a z drugiej strony Wschodu poprzez oddziaływanie Rosji. Do czasu wybuchu wojny w Ukrainie podział na część wschodnią – bardziej prorosyjską – i zachodnią był silnie odczuwalny. Obecnie to się zmieniło. Poziom sympatii dla Rosji bardzo spadł, natomiast wola oporu – niezależnie od regionu – sięga dziewięćdziesięciu kilku procent. Dlaczego Ukraina stanowi zagrożenie dla Rosji? Czy Ukraina wejdzie do Unii Europejskiej? Czy jest to wojna w obronie europejskich wartości? Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Mykolą Riabczukiem – analitykiem z Instytutu Studiów Politycznych i Narodowościowych Akademii Nauk Ukrainy oraz wykładowcą Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Dojście do władzy Deng Xiaopinga w 1978 r. zmieniło Chiny. Pozostały one krajem socjalistycznym, ale modernizacja państwa dała impuls do szybkiego rozwoju gospodarki. Wprowadzono elementy wolnego rynku, jednak państwo starało się zachować w swoich rękach większość własności. Nowy przywódca wyprowadził kraj z izolacji międzynarodowej. Jednak w 1989 r. Chiny nie stanęły w szeregu państw, w których obalono system komunistyczny. Dlaczego? Zapraszamy do obejrzenia i wysłuchania rozmowy z dr. Igorem Chabrowskim, pracownikiem Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook   / historia-bez-kitu-103793702471670   Instagram   / historiabezkitu  

SPOTKANIA Z KLIO: z dr. Mariuszem Zajączkowskim - o książce "Wierzchowiny 1945 fakty i mity, współczesne dyskursy historyczne i spory interpretacyjne o sprawstwo zbrodni i Narodowe Siły Zbrojne" - rozmawia prof. Rafał Wnuk Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” @BramaGrodzkaTeatrNN w Lublinie oraz portal Historia bez kitu #historiabezkitu Po więcej materiałów zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl Buycoffee.to/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Z czym mieliśmy do czynienia jesienią 1939 r., kiedy III Rzesza napadła na Polskę, z wojną obronną, kampanią wrześniową, a może jednak z kampanią polską? Już po dwóch tygodniach trwania walk było wiadomo, że zakończy się ona klęską Polaków. Wojsko Polskie, mniej liczebne niż siły niemieckie, nie było przede wszystkim przygotowane na prowadzenie wojny w nowoczesny sposób. Jak się okazało kluczową rolę odegrały łączność i koordynacja różnych jednostek w powietrzu i na ziemi. Polscy żołnierze posiadali na swoim stanie nowoczesne uzbrojenie, ale było go niewiele. W okresie PRL wokół walk wrześniowych narosło dużo mitów. Niektóre z nich wciąż są żywe i zniekształcają naszą wiedzę, np. udział polskiej kawalerii w walkach czy obrona Wizny. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Janem Szkudlińskim – historykiem wojskowości, tłumaczem, pracownikiem Muzeum Gdańska. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

SPOTKANIA Z KLIO: z prof. Mirosławem Filipowiczem - o książce Juliana Barnesa "Zgiełk czasu" - rozmawia dr Jerzy Giebułtowski Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” @BramaGrodzkaTeatrNN w Lublinie oraz portal Historia bez kitu #historiabezkitu Po więcej materiałów zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl Buycoffee.to/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Edward Gierek doszedł do władzy w wyniku wydarzeń z grudnia 1970 r., kiedy protesty robotnicze w kilku miastach Wybrzeża zostały brutalnie spacyfikowane przez władzę komunistyczną kierowaną przez Władysława Gomułkę. Doszło do przewrotu w wyniku, którego do władzy w partii wyniesiony został Edward Gierek. Dekada rządów ekipy Edwarda Gierka przyniosła mieszkańcom Polski krótkotrwałą zmianę na lepsze, której od dawna oczekiwali. Wzrost gospodarczy kraju w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych zawdzięczano głównie kredytom inwestycyjnych, jak i konsumpcyjnym zaciągniętym na Zachodzie. Koniunktura jednak nie utrzymała się długo. Pożyczki nie rozwiązały przede wszystkim wieloletnich zaniedbań w gospodarce i braku reform. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. hab. Marcinem Zarembą, profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, autorem książki Wielkie rozczarowanie. Geneza rewolucji Solidarności. Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/histor

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Zarówno po I jak i po II wojnie światowej podejmowano działania mające na celu rozliczenie sprawców zbrodni wojennych. Społeczeństwo niemieckie po 1918 r. z oporem przyjmowało oskarżenia, w których obarczano ich kraj za rozpętanie wojny. Nie powołano wówczas żadnego międzynarodowego trybunału i odbył się tylko jeden proces. Zupełnie inaczej sytuacja wyglądała w latach czterdziestych, gdy doszło do rozliczeń sądowych na niespotykaną wcześniej skalę. Polskie władze na emigracji już w 1940 r. domagały się ukarania niemieckich zbrodniarzy. Najbardziej radykalne stanowisko prezentowała jeszcze w 1945 r. Wielka Brytania, która opowiadała się za karaniem śmiercią przez rozstrzelanie bez sądu. Proces w Norymberdze, mimo licznych kontrowersji i krytyki, był wyjątkową próbą społeczności międzynarodowej osądzenia i skazania niemieckich zbrodniarzy. Historycy szacują, że powojenne procesy objęły ok. 150 tys. Niemców i Austriaków, podczas gdy setki tysięcy obywateli III Rzeszy uczestniczyło w zbrodniach. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. dr. hab. Pawłem Machcewiczem z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk; w latach 2008–2016 współtwórcą i dyrektorem Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/histor

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Reformy ministra gospodarki Ludwiga Erharda przyczyniły się do dużego wzrostu gospodarczego Republiki Federalnej Niemiec. Do 1961 r. Berlin Zachodni był oknem na świat dla mieszkańców państw położonych za żelazną kurtyną. Aby powstrzymać ucieczki obywateli Niemieckiej Republiki Demokratycznej, latem 1961 r. rozpoczęła się budowa muru berlińskiego. W latach sześćdziesiątych w życiu politycznym w RFN pojawiła się młodsza generacja ludzi takich jak Willy Brandt – nadburmistrz Berlina Zachodniego (1957–1966) i późniejszy kanclerz RFN. W dorosłość wkroczyło pokolenie urodzone po wojnie, które było bardzo krytyczne wobec historii swojego kraju. Ich pytania o przeszłość rodziców i dziadków w czasie II wojny światowej stały się dla nich ważnym doświadczeniem tożsamościowym. Niemiecki rok 1968 wybuchł na tle rozrachunków pokoleniowych. Zapraszamy na rozmowę z red. Kazimierzem Wóycickim – opozycjonistą w czasach PRL, dziennikarzem, byłym dyrektorem Instytutu Polskiego w Düsseldorfie, wykładowcą w Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2019 r. prowadzi Akademię Wschód przy Fundacji Domu Wschodniego. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

opis

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Kariera Wojciecha Jaruzelskiego należała do jednych z najbardziej spektakularnych w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Mimo, że nie miał on odpowiedniego pochodzenia społecznego, piął się stopniowo po kolejnych jej szczeblach. W wieku trzydziestu trzech lat został generałem brygady. Na salony wielkiej polityki wkroczył w latach sześćdziesiątych. Przez dwadzieścia lat kierował Ministerstwem Obrony Narodowej. W 1968 r. odpowiadał za nagonkę antysemicką w wojsku. W latach osiemdziesiątych zajmował wiele stanowisk jednocześnie i skupił w swoich rękach najwięcej realnej władzy. Odpowiadał za wprowadzenie stanu wojennego w Polsce i represje wobec „Solidarności”. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Antonim Dudkiem, politologiem z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Twórca i prowadzący kanału na YouTube Dudek o Historii. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Ponad trzymilionowa społeczność żydowska w II Rzeczpospolitej była mocno zróżnicowana z perspektywy politycznej, religijnej i społecznej. Niektórzy zasymilowali się do kultury polskiej i nazywali siebie Polakami wyznania mojżeszowego, inni mocno bronili swojej odrębności. Pod względem politycznym reprezentowali różne kierunki i idee. Obok ortodoksów istniały ugrupowania syjonistyczne i fołkiści, a także socjaliści. Okres dwudziestolecia międzywojennego – mimo narastającego antysemityzmu w latach trzydziestych – sprzyjał rozwojowi żydowskiego życia kulturalnego i społecznego. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr hab. Jolantą Żyndul, specjalizującą się w historii stosunków polsko-żydowskich w XIX i XX w. i koordynatorką Podyplomowych Studiów Polsko-Żydowskich w Instytucie Badań Literackich PAN. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu W wyniku I wojny światowej na mapie Europy pojawiło się Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców (od 1929 r. funkcjonujące jako Królestwo Jugosławii). Nowy twór polityczny stanowił konglomerat różnych narodowości z odrębnymi językami, kulturami i religiami. Serbowie z reguły wyznawali prawosławie, Chorwaci i Słoweńcy – katolicyzm, a w Bośni mieszkała duża społeczność muzułmańska. W okresie II wojny światowej na tych terenach toczyła się brutalna wojna partyzancka między serbskimi czetnikami, chorwackimi ustaszami i partyzantką komunistyczną. Ustasze byli odpowiedzialni za masowe zbrodnie na Serbach, Żydach i Romach. Pod rządami komunistów zdołano ujarzmić tlące się konflikty narodowościowe. Jednak na początku lat dziewięćdziesiątych po rozpadzie Socjalistycznej Federacji Republiki Jugosławii wybuchły one z nową siłą. Zapraszamy na rozmowę z Konstantym Gebertem, opozycjonistą w czasach PRL, dziennikarzem, autorem książki Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło, wysłannikiem Organizacji Narodów Zjednoczonych w ramach misji specjalnej do byłej Jugosławii w latach 1992–1993. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Aparat bezpieczeństwa w Polsce został po raz pierwszy zmuszony do poważnej reorganizacji w 1954 r., po ucieczce za granicę wysokiej rangi funkcjonariusza Departamentu X ppłk. Józefa Światło. Kolejne przekształcenia przeszedł w 1956 r. Utworzona wówczas Służba Bezpieczeństwa została mocno zredukowana w stosunku do lat pięćdziesiątych oraz zakamuflowana w strukturach Milicji Obywatelskiej. Zmieniła się też jej filozofia działania. Skupiała się ona na inwigilacji potencjalnie wrogich środowisk: kościelnych, intelektualnych, studenckich, artystycznych, a od połowy lat siedemdziesiątych opozycyjnych. Zapraszamy na rozmowę z prof. Andrzejem Paczkowskim z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, badaczem historii najnowszej, autorem opracowań poświęconych historii aparatu bezpieczeństwa. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Niemcy wyszły z wojny pokonane. Część przedwojennego obszaru utraciły na rzecz Polski, a pozostała znalazła się w czterech strefach okupacyjnych kontrolowanych przez ZSRR, Stany Zjednoczone, Wielką Brytanię i Francję. Z tych trzech ostatnich w 1949 r. powstała Republika Federalna Niemiec. Oprócz wielu problemów natury politycznej, społecznej i gospodarczej konieczny był rozrachunek z przeszłością na drodze ku demokratyzacji państwa. Przewodnikami w tym procesie był filozof Karl Jaspers i historyk Friedrich Meinecke. Ich prace ukształtowały kulturę polityczną Niemiec i politykę tego kraju w ogóle. Zapraszamy na rozmowę z dr. Kazimierzem Wóycickim – opozycjonistą w czasach PRL, dziennikarzem, byłym dyrektorem Instytutu Polskiego w Düsseldorfie, autorem publikacji poświęconych niemieckim rozrachunkom z przeszłością. Wykładowca w Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego; od 2019 r. prowadzi Akademię Wschód przy Fundacji Domu Wschodniego. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl serwisy podcastowe: Spotify: Historia BEZ KITU Apple Podcats: Historia BEZ KITU oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Dynastia Qing rządziła Chinami przez kilkaset lat. Końcem jej panowania okazały się reformy wdrożone po przegranej w 1895 r. wojnie chińsko-japońskiej, które zmieniły dotychczasowy systemu edukacji oraz aparat wojskowy. Zmieniły one również społeczeństwo i jego nastawienie do władzy. Problemy ekonomiczne i społeczne sprawiły, że pojawiły się fascynacje rewolucją – wybuchały bunty i powstania. W 1912 r. Chiny stały się republiką. Z czasem kierownictwo krajem przejął Kuomintang – partia nacjonalistyczna, która w latach czterdziestych utraciła władzę na rzecz komunistów. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z dr. Igorem Chabrowskim, pracownikiem Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl U oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Relacje izraelsko-palestyńskie naznaczone są pasmem kryzysów i wojen, które wybuchają co pewien czas. Atak Hamasu z 7 października 2023 r., stanowił kolejną odsłonę tego kilkudziesięcioletniego konfliktu. Korzenie tej terrorystycznej organizacji tkwią w działalności społecznej i charytatywnej lat siedemdziesiątych XX w. Pod koniec lat osiemdziesiątych Hamas zaczyna przeprowadzać pierwsze zamachy. Obecny kryzys wydaje się właściwie sytuacją bez wyjścia, ponieważ Hamas dąży do tego, aby zniszczyć państwo Izrael. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Kacprem Rękawkiem, ekspertem do spraw terroryzmu i jego zwalczania – pracownikiem Międzynarodowego Centrum Badań nad Terroryzmem w Hadze. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Na rozmowę zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” @BramaGrodzkaTeatrNN w Lublinie oraz portal Historia bez kitu #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl Buycoffee.to/historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl/ oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/profile.php?...

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Niepodległa Ukraina mierzyła się z dużo bardziej złożonymi problemami niż Polska po 1989 r. Nie otrzymała porównywalnego wsparcia finansowego ze strony Zachodu. Pierwsze lata wolności charakteryzowały się wysoką inflacją i znacznym spadkiem Produktu Krajowego Brutto. Położona między Wschodem a Zachodem dążyła do integracji europejskiej, jednak za rządów Wiktora Janukowycza dryfowała bardziej w stronę Rosji. W Ukrainie dochodziło do prób fałszowania wyników wyborów (2004) i tłumienia protestów społecznych siłą (2013). Proeuropejska postawa tamtejszego społeczeństwa – wyrażona w trakcie Euromajdanu – i odsunięcie od władzy prorosyjskich polityków doprowadziła do otwartego konfliktu z Rosją. Jej polityka pamięci i tożsamościowa zmieniała się – biegła od kursu antyrosyjskiego do prorosyjskiego, by następnie ponownie zawrócić. Zapraszamy na rozmowę z prof. Tomaszem Stryjkiem z Instytutu Studiów Politycznych PAN i Collegium Civitas, znawcą historii krajów Europy Środkowej i Wschodniej, badaczem polityki pamięci i polityki historycznej w stosunkach międzynarodowych. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Polski aparat bezpieczeństwa został stworzony na wzór sowiecki. Resortowi Bezpieczeństwa Publicznego, a potem Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego podlegała nie tylko policja polityczna, lecz także wojsko (KBW), milicja i więziennictwo. Łącznie siły te liczyły 180 tys. uzbrojonych ludzi. Były skutecznym narzędziem w rękach komunistów, które umożliwiło im przejęcie władzy w Polsce i zwalczanie wszystkich jej wrogów. Do 1948 r. terror miał charakter masowy, potem stał się powszechny. Właściwie każdy mógł znaleźć się w więzieniu niezależnie od zajmowanego stanowiska czy pozycji, co pokazały przykłady aresztowania byłego I sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej Władysława Gomułki w 1951 r., czy internowania prymasa kardynała Stefana Wyszyńskiego w 1953 r. Zapraszamy na rozmowę z profesorem Andrzejem Paczkowskim z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, badaczem historii najnowszej, autorem opracowań poświęconych historii aparatu bezpieczeństwa. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Konflikt izraelsko-palestyński wraca od dziesięcioleci, w kolejnych dramatycznych odsłonach. Tym razem wojna, której początek dał zmasowany atak palestyńskiego Hamasu - w sobotę 7 października 2023 r. - całkowicie zaskoczyła władze, a przypuszczalnie też wywiad Izraela. Choć historia tylko z pozoru się powtarza, ten fatalny dla Izraela początek nowego otwarcia konfliktu budzi oczywiste skojarzenia z tzw. Wojną Jom Kipur (1973) gdy Izrael został całkowicie zaskoczony atakiem Egiptu i Syrii. Kto odpowiada za to zaskoczenie, które nie miało prawa mieć miejsca? Czy premier Netanjahu przeoczył niebezpieczeństwo bo upatrywał głównego wroga w izraelskim systemie niezależnego sądownictwa, co odciągnęło jego uwagę od przygotowań palestyńskich? I wreszcie: czy konflikt izraelsko-palestyński ma szansę być kiedykolwiek trwale rozwiązany bez unicestwienia którejś ze stron? #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl serwisy podcastowe: oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Od ataku w 2014 r. Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, po obu stronach konfliktu, zaczęli pojawiać się ochotnicy z całego świata. Ich motywacje do walki mogą niekiedy zadziwiać. Po stronie tzw. separatystów biło się wiele osób pochodzących ze skrajnie prawicowych i lewicowych środowisk z Europy, których łączyła nienawiść do Stanów Zjednoczonych. Wśród ochotników w Ukrainie takiego wyraźnego łącznika nie było. Kolejny napływ zagranicznych bojowników nastąpił po 24 lutego 2022 r., gdy prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski wezwał do zgłaszania się do międzynarodowego legionu. O ile po 2014 r. owych bojowników można liczyć w setkach, to po 2022 r. było ich tysiące. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Kacprem Rękawkiem, ekspertem do spraw terroryzmu i jego zwalczania – pracownikiem Centrum Badań nad Ekstremizmem Uniwersytetu w Oslo, autorem książki o zagranicznych bojownikach w wojnie w Ukrainie. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Od ośmiu lat u władzy w Polsce utrzymuje się Prawo i Sprawiedliwość. Cieszy się ono wciąż dużym poparciem społecznym, jakiego nie udało się zbudować żadnej z poprzednio rządzących w kraju partii politycznych. Niewątpliwie jednym z czynników, którym zawdzięcza swoją dużą popularność, są rozbudowane programy społeczne. Ale nie tylko one decydują o sukcesie tego ugrupowania. Partia rządząca skupiła wokół siebie osoby, które utożsamiają się z jej retoryką spiskowo-patriotyczną. Dezawuuje ona wszystkich przeciwników politycznych, podkreśla, że Polska jest otoczona przez wrogów, a swoim zwolennikom przypisuje miano prawdziwych Polaków. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl /historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Historię Ukrainy w XX wieku wyznaczają jej związki z Rosją Radziecką. Co prawda Sowieci język ukraiński uważali za dialekt ludowy, a mimo to w latach dwudziestych stworzyli warunki dla jego rozwoju, po to, by stał się on narzędziem indoktrynacji społeczeństwa ukraińskiego. W latach trzydziestych bolszewicy nie mogąc przeprowadzić kolektywizacji, postanowili złamać miejscową ludność głodem. Wielki Głód (Hołodomor) pochłonął kilka milionów ofiar. Represje dotknęły również inteligencję. Po raz pierwszy ziemie zachodniej i wschodniej Ukrainy zjednoczone zostały po ataku ZSRR na Polskę 17 września 1939 r., a później w wyniku zakończenia II wojny światowej. Okres okupacji niemieckiej był czasem tragicznym dla mieszkańców tych ziem. Niemcy traktowali Ukraińców jako niewolniczą siłę roboczą. Ukraina obok Białorusi i Polski została najbardziej doświadczona okrucieństwem II wojny światowej – poniosła jedne z największych strat ludzkich. Po wojnie nastąpiła odbudowa kraju ze zniszczeń, ale do 1989 r. proces urbanizacji przebiegał tu dużo wolniej niż w ZSRR. Zapraszamy na rozmowę z prof. Tomaszem Stryjkiem z Instytutu Studiów Politycznych PAN i Collegium Civitas, znawcą historii krajów Europy Środkowej i Wschodniej, badaczem polityki pamięci i polityki historycznej w stosunkach międzynarodowych. Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl /historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu W wyniku agresji Związku Radzieckiego na Polskę 17 września 1939 r. pod okupacją sowiecką znalazło się ponad 50 proc. terytorium naszego kraju, z przeszło 13 milionami obywateli. Zróżnicowane pod względem narodowościowym ziemie II Rzeczpospolitej zostały wkrótce wcielone do Kraju Rad, a ich mieszkańcy otrzymali radzieckie obywatelstwo. Rozpoczął się proces ukrainizacji i białorutenizacji tych ziem. Znacjonalizowano przemysł. Przejęto na rzecz państwa dużą i średnią własność ziemską. Ograniczono działalność duchownych różnych wyznań. Tysiące ludzi uwięziono lub deportowano. Zapraszamy do obejrzenia i wysłuchania rozmowy z prof. Rafałem Wnukiem, historykiem z KUL, badaczem wojennej i powojennej konspiracji w Polsce i innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, autorem książki „Za pierwszego Sowieta”. Polska konspiracja na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej (wrzesień 1939 – czerwiec 1941). #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl /historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Terroryzm narodził się w drugiej połowie XIX wieku. Był zarówno niezgodą na zastaną politykę oraz próbą jej zmiany za pomocą walki zbrojnej, jak również sposobem prowadzenia wojny. Na przestrzeni lat przechodził różne fazy. Pierwsi terroryści organizowali zamachy na władców i kapitalistów, kolejni posługiwali się nim w imię walki o niepodległość swoich państw, a począwszy od lat siedemdziesiątych XX wieku przybrał on charakter wojny religijnej. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Kacprem Rękawkiem, ekspertem do spraw terroryzmu i jego zwalczania – pracownikiem Centrum Badań nad Ekstremizmem Uniwersytetu w Oslo #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl /historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu W lecie 1980 r. w różnych miejscach i w różnym czasie w Polsce wybuchały strajki robotników, żądających poprawy ich sytuacji ekonomicznej. Do pierwszych dużych wystąpień doszło na początku lipca 1980 r. na Lubelszczyźnie. Ówczesne władze w miarę szybko zażegnały kryzys i spełniły obietnice protestujących. Dużo poważniejsze konsekwencje miał strajk zapoczątkowany w połowie sierpnia 1980 r. w Stoczni Gdańskiej. Strajkujący oprócz podwyżek żądali przywrócenia do pracy suwnicowej Anny Walentynowicz. Dzięki udziałowi w nim działaczy opozycji i zorganizowaniu się robotników strajk doprowadził do powstania pierwszego w Polsce Ludowej związku zawodowego niezależnego od władz. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr Anną Machcewicz, badaczką dziejów najnowszych z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl /historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Borys Sawinkow (1879–1925), urodził się w Charkowie, ale dzieciństwo spędził w Warszawie, gdzie jego ojciec był sędzią w rosyjskiej administracji zaborczej. Studiował w Petersburskim Uniwersytecie Państwowym, skąd go relegowano za działalność polityczną. Studia kontynuował w Niemczech. Po powrocie do Rosji zaangażował się w działalność rewolucyjną, za co w 1901 r. aresztowała go carska Ochrana. Zesłano go na Syberię. Wstąpił do Partii Socjalistów-Rewolucjonistów (eserów). Udało mu się zbiec, po czym wstąpił do grupy terrorystycznej (m.in. udany zamach na ministra spraw wewnętrznych Wiaczesława Plehwego, 1904 r.). Do Rosji powrócił po rewolucji lutowej, która obaliła carat. Pełnił m.in. stanowisko wiceministra wojny w Rządzie Tymczasowym. Po zwycięstwie bolszewików stanął na czele zwalczającego ich Związku Obrony Ojczyzny i Wolności. Przebywał w Warszawie, gdzie porozumiał się z Józefem Piłsudskim. Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej pozostał w Warszawie. W sierpniu 1924 r. został podstępnie zwabiony do Związku Sowieckiego w ramach operacji „Trust”. Uwięziony, osądzony w pokazowym procesie. Zginął 7 maja 1925 r. w więzieniu na Łubiance w Moskwie. Do dziś nie wiadomo, czy było to samobójstwo, czy został zgładzony przez funkcjonariuszy OGPU? Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”  @BramaGrodzkaTeatrNN  w Lublinie oraz portal Historia bez kitu #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl/ serwisy podcastowe: Spotify: Historia BEZ KITU Apple Podcats: Historia BEZ KITU oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/profile.php?...

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl /historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu W latach siedemdziesiątych władzę w Kambodży przejęli Czerwoni Khmerzy. Przewodził im wykształcony w Paryżu Pol Pot. Był człowiekiem zafascynowanym komunizmem i maoizmem. Budowa społeczeństwa idealnego na wzór socjalistyczny doprowadziła do powstania jednego z najkrwawszych reżimów, który wymordował lub przyczynił się do śmierci milionów mieszkańców tego niewielkiego kraju. Zapraszamy na rozmowę z Konstantym Gebertem, opozycjonistą w czasach PRL, dziennikarzem, autorem książki „Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło”. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl /historiabezkitu.pl czy Buycoffee.to/historiabezkitu Historia warstw nieuprzywilejowanych cieszy się coraz większym zainteresowaniem badaczy. Przyzwyczailiśmy się patrzeć na przeszłość przez pryzmat dziejów elit, dlatego często zapominamy, że większość z nas wywodzi się ze stanu chłopskiego. Proces emancypacji chłopów na ziemiach polskich napotykał na opór warstwy ziemiańskiej, ponieważ kosztował ją utratę majątków, władzy i wpływów. Historia uwłaszczenia to zarazem opowieść o procesie kształtowania się nowoczesnego narodu. Zapraszamy na rozmowę z dr. hab. Adamem Leszczyńskim, prof. Uniwersytetu SWPS, historykiem, współzałożycielem portalu internetowego OKO.press, autorem książek Ludowa historia Polski (2020) i Obrońcy pańszczyzny (2023). #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy Patronite/historiabezkitu.pl Buycoffee.to/historiabezkitu Naród ukraiński jako nowoczesna wspólnota zaczął się kształtować w XIX w. W budowaniu poczucia odrębności ważną rolę odegrała inteligencja pochodzenia ludowego. Poeci, pisarze, historycy odwoływali się do przeszłości – niejednokrotnie wspólnej zarówno dla Rosjan, jak i Białorusinów (Ruś Kijowska). Narodową tożsamość budzili poprzez nawiązywanie do historii kozaczyzny, która była nie tylko organizacją wojskową, ale także państwową. Warto pamiętać, że łączność ziem ukraińskich z Rzeczpospolitą Obojga Narodów, zaowocowała napływem idei z zachodu, które kształtowały tamtejszą politykę, gospodarkę oraz kulturę. Zapraszamy na rozmowę z prof. Tomaszem Stryjkiem z Instytutu Studiów Politycznych PAN i Collegium Civitas, znawcą historii krajów Europy Środkowej i Wschodniej, badaczem polityki pamięci i polityki historycznej w stosunkach międzynarodowych. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl serwisy podcastowe: Spotify: Historia BEZ KITU Apple Podcats: Historia BEZ KITU oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ... Instagram https://www.instagram.com/historiabez...

Wojna domowa w Hiszpanii należy do najkrwawszych konfliktów w najnowszych dziejach Europy. Pochłonęła tysiące ofiar po obu stronach. Takiej skali terroru nie znał chyba żaden kraj w Europie w XX wieku. W konflikt wewnętrzny pomiędzy frankistami a republikanami szybko włączyły się faszystowskie Włochy i III Rzesza po jednej stronie oraz ZSRR po drugiej. Walczyło też wielu ochotników z rożnych krajów Europy i świata. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Pawłem Machcewiczem z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ... Instagram https://www.instagram.com/historiabez... Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwis Patronite/historiabezkitu

W nocy z 27 na 28 listopada 1942 r. Niemcy rozpoczęli wysiedlenia ludności na Zamojszczyźnie, jednak wskutek oporu ze strony Polaków przerwali je latem 1943 r. Wynikały one z założeń narodowego socjalizmu – idei zdobycia tzw. „przestrzeni życiowej”. Poprzedziły je długotrwałe i skrupulatne przygotowania ze strony okupanta, a sam proces składał się z trzech różniących się od siebie faz. Dotknęły one tysiące mieszkańców, w tym dzieci, które wysyłano do III Rzeszy, aby je zgermanizować. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Agnieszką Jaczyńską – historyczką, nauczycielką historii w Liceum Społecznym im. Unii Europejskiej w Zamościu #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ... Instagram https://www.instagram.com/historiabez... Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwis Patronite/historiabezkitu

Ostatni Mohikanie. Zmierzch powojennego podziemia niepodległościowego. Rozmowa z dr Sławomirem Poleszakiem, historykiem z Instytutu Studiów Politycznych PAN i Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” Po 1944 r. tysiące ludzi walczyło w szeregach polskiego podziemia niepodległościowego o suwerenność kraju. Dla władzy komunistycznej byli obok Polskiego Stronnictwa Ludowego głównym wrogiem, z którym bezlitośnie się rozprawiano. Po sfałszowanych wyborach do Sejmu Ustawodawczego i ogłoszonej amnestii w 1947 r., w podziemiu pozostali tylko najbardziej nieprzejednani i nieufni wobec obietnic komunistów. Część z nich zginęła w obławach przeprowadzonych przez aparat represji, inni z kolei ukrywali się latami na podstawie fałszywych dokumentów. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ... Instagram https://www.instagram.com/historiabez... Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwis Patronite/historiabezkitu.

Pogromy Żydów po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej latem 1941 r. wydarzyły się w całej wschodniej Europie – od Łotwy po Besarabię. Również na ziemiach okupowanej Polski, na zachodniej Białostocczyźnie i północnym Mazowszu, w lipcu 1941 r. antyżydowska przemoc inspirowana przez Niemców osiągnęła apogeum. Do pierwszego pogromu doszło 7 lipca 1941 r. w Radziłowie, do kolejnego 10 lipca 1941 r. w Jedwabnem, a łącznie zdarzyły się one w ponad dwudziestu miejscowościach na Białostocczyźnie i północnym Mazowszu. O przyczynach tych wydarzeń i istniejących wokół nich kontrowersjach opowiada dr Krzysztof Persak z ISP PAN i Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl serwisy podcastowe: Spotify: Historia BEZ KITU Apple Podcats: Historia BEZ KITU oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ... Instagram https://www.instagram.com/historiabez... Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwis Patronite/historiabezkitu.

Proces demokratyzacji Rosji nie udał się. Rozpad Związku Sowieckiego w grudniu 1991 r. rzeczywiście zapoczątkował reformy, ale szybko znalazły one przeciwników. Nie wszyscy pogodzili się z końcem ZSRR i nie chcieli zmian. Wybuch I wojny czeczeńskiej, kryzys konstytucyjny z 1993 r., czy w końcu wybory prezydenckie w 1996 r., to wydarzenia, w których historycy i politolodzy dopatrują się symptomów odchodzenia od liberalizacji i demokratyzacji na rzecz autokratycznego modelu rządów. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ... Instagram https://www.instagram.com/historiabez...

Przez kilkadziesiąt lat istnienia Związek Radziecki był rządzony przez kilku ludzi. Najdłużej u władzy utrzymał się Józef Stalin, którego fenomen od lat próbują zrozumieć historycy. Przejął kierowanie partią po śmierci Włodzimierza Lenina w 1924 r. i pozostał na tej pozycji do 1953 r. Pomimo ogromu zbrodni popełnionych z jego rozkazu, niektórzy intelektualiści na Zachodzie i w Stanach Zjednoczonych pozostawali pod urokiem przywódcy ZSRR. Sami Rosjanie do swoich przywódców potrafili mieć odmiennych stosunek niż reszta świata. Najlepszym tego przykładem jest Michaił Gorbaczow – bardzo ceniony poza granicami kraju, we własnym stał się jednym z najbardziej znienawidzonych ludzi władzy. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Proces destalinizacji w Polsce po październiku 1956 r., w porównaniu z innymi krajami bloku sowieckiego, był najbardziej głęboki. Władysław Gomułka, który w wyniku wydarzeń 1956 r. doszedł do władzy, zmienił wiele. Złagodził cenzurę, odesłał do ZSRR sowieckich doradców, zawiesił kolektywizację wsi czy też zgodził się na powrót religii do szkoły. Pomimo że liberalizacja trwała krótko, nigdy już nie wrócono do brutalnych praktyk z okresu stalinizmu. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Szacuje się, że z Zagłady ocalało ok. 300 tys. Żydów polskich. Większość z nich zdecydowała się na wyjazd z Polski. Jednym z motywów ich emigracji była niechęć jaka spotykała ich ze strony swoich przedwojennych sąsiadów oraz utrzymujące się nastroje antysemickie wśród wielu Polaków. Fala żydowskiego uchodźstwa ruszyła po pogromie kieleckim. Następny exodus zaczyna się w 1949 r., przede wszystkim do powstałego rok wcześniej państwa Izrael. Kolejne fale wyjazdów nastąpiły po 1956 i w 1968 r. W tym ostatnim przypadku, wskutek antysemickiej nagonki wywołanej przez władze komunistyczne. W efekcie pozostało w naszym kraju nie więcej niż 10-15 tys. Polaków żydowskiego pochodzenia. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

III Rzeczpospolita nie powstała w ciągu jednego dnia. Jej narodziny poprzedziły wydarzenia, które rozegrały się pomiędzy 4 czerwca 1989 r. (kontraktowe wybory), a 27 października 1991 r. (całkowicie wolne wybory). Polskiemu życiu politycznemu przez pierwszych dziesięć lat brakowało stabilności. Później zostało zdominowane przez dwa ugrupowania, które do dziś utrzymują się na scenie politycznej. Z perspektywy czasu wyraźnie widzimy sukcesy i porażki demokracji nad Wisłą. Obecność w Unii Europejskiej i NATO dała nam gwarancję bezpieczeństwa. Jednak wciąż na mądre reformy czeka sądownictwo, służba zdrowia czy szkolnictwo #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

SPOTKANIA Z KLIO: z prof. Grzegorzem Motyką - autorem książki „Akcja Wisła ’47. Komunistyczna czystka etniczna” - rozmawia prof. Rafał Wnuk Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie oraz portal Historia bez kitu #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl/ oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/profile.php?id=100085554092031

Po dojściu do władzy w 1985 r. Michaił Gorbaczow zaczął wprowadzać reformy, których ostateczną konsekwencją był rozpad ZSRR. Zmiany wymusił pogłębiający się w latach osiemdziesiątych kryzys gospodarczy. Pierestrojka zmierzała do powstrzymania rozsypującego się imperium. Tymczasem modernizowanie państwa – poluzowanie cenzury, wprowadzenie prywatnej własności, otwarcie granic czy w końcu amnestia dla więźniów politycznych – miało skutek odwrotny od zamierzonego. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Wraz z rozpoczęciem deportacji do obozów zagłady wielu Żydów polskich szukało ratunku „po aryjskiej stronie”. Zagadnie to było i jest przedmiotem szczegółowych badań polskich historyków. Niektórzy z nich padli ofiarą bezpardonowych ataków ze strony niektórych sił politycznych oraz mediów, które w świadomy sposób lekceważą ustalenia badaczy oparte o wnikliwą analizę krytyczną źródeł pisanych czy relacji świadków. Do rozmowy na ten temat zaprosiliśmy dr Krzysztofa Persaka, pracownika Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk i „Polin” Muzeum Historii Żydów Polskich oraz współredaktora publikacji IPN „Wokół Jedwabnego”. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Droga Czechosłowacji do komunizmu przebiegała inaczej niż w przypadku Polski. Ostatni przedwojenny prezydent Edward Beneš jesienią 1939 r. udał się na wygnanie do Wielkiej Brytanii. W grudniu 1943 r. kierowany przez niego rząd emigracyjny zawarł układ sojusznicy z ZSRR. W zamian za lojalność na płaszczyźnie międzynarodowej, a także gospodarczej i wojskowej, Czechosłowacja miała rozwijać się zgodnie z regułami obowiązującymi w systemach demokratycznych. W nadziei na spełnienie tych obietnic, wiosną 1945 r. Beneš wrócił do Koszyc, a następnie do Pragi. Historia potoczyła się jednak inaczej. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Rewolucje w Rosji zmiotły z powierzchni ziemi instytucję caratu. Mikołaj II nie tylko został odsunięty od władzy (abdykował), lecz także wraz z rodziną został zamordowany. Spośród ugrupowań politycznych w Rosji tylko bolszewicy byli na tyle zdeterminowani, aby przejąć władzę, która dosłownie leżała na ulicy. Nie mieli oni jakiegokolwiek doświadczenia w zarządzaniu czymkolwiek, ale byli gotowi na wszystko, aby kierować największym krajem świata. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

W czasie I wojny światowej elity ukraińskie w Galicji rozpoczęły starania o utworzenie własnego państwa. Podobnie jak w tym czasie Polacy powołali własne organizacje polityczne i militarne. Jednak ostatecznie walkę o własne państwo przegrali, a niepodległa Polska nie stworzyła im możliwości realizacji narodowych i osobistych aspiracji. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Gospodarka planowana w PRL, która działała w oderwaniu od zasad wolnego rynku, ostatecznie się załamała. System okazał się nieefektywny i niewydolny, a inwestycje zamiast zysków przynosiły straty. Jednak w ciągu czterdziestu kilku lat krajobraz gospodarczy Polski bardzo się zmienił, a wielu obywateli zawdzięczało socjalistycznemu państwu awans społeczny związany z upowszechnieniem oświaty oraz migracją ludności do miast. W efekcie Polska z kraju rolniczego stała się państwem uprzemysłowionym. Niestety w tym czasie nie udało się zmniejszyć dystansu jaki dzielił nasz kraj od państw zachodnich. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

W czasie II wojny światowej zmieniało się podejście polskiego podziemia i struktur cywilnych Polskiego Państwa Podziemnego do Zagłady. Interesowały się one losem ludności żydowskiej zamkniętej w gettach, jednak głównym obiektem ich troski byli etniczni Polacy. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej w czerwcu 1941 r., a następnie rozpoczęciu przez Niemców masowych mordów, polskie podziemie informowało o zbrodniach w nadziei, że okupant zaniecha dalszych działań. Gdy w końcu 1942 r. powstała Rada Pomocy Żydom „Żegota”, większość polskich Żydów została już wymordowana. Ci którzy przeżyli i ukrywali się w lasach byli najczęściej traktowani jako „obcy” i skomunizowani. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Akcja „Wisła” była zbrodnią komunistyczną na ludności ukraińskiej i łemkowskiej. Rozpoczęła się w drugiej połowie kwietnia, a zakończyła latem 1947 r. Objęła ponad 140 tys. Ukraińców i Łemków – najwięcej z woj. rzeszowskiego, potem lubelskiego i krakowskiego. Sama operacja miała na celu likwidację nacjonalistycznego podziemia ukraińskiego działającego w pojałtańskiej Polsce oraz asymilację ludności ukraińskiej. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl serwisy podcastowe: Spotify: Historia BEZ KITU Apple Podcats: Historia BEZ KITU oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Przemiany ustrojowe 1989 r. zaczęły się w Polsce i na Węgrzech, potem objęły Niemiecką Republikę Demokratyczną, Czechosłowację, a skończyły się w Bułgarii i Rumunii. W każdym z tych krajów miały one nieco inną dynamikę. W większości z nich władzę w sposób pokojowy z rąk partii komunistycznych w wyniku wyborów parlamentarnych przejmowały partie opozycyjne. Wyjątek stanowiły Rumunia oraz Bułgaria. W Rumuni doszło do zamachu stanu. Rządy przejęła grupa współpracowników dotychczasowego dyktatora, a komunistów odsunięto od władzy dopiero w połowie lat dziewięćdziesiątych. W Bułgarii z powodu słabości opozycji władzę utrzymali postkomuniści #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

SPOTKANIA Z KLIO: z prof. Piotrem M. Majewskim - autorem książki „Niech sobie nie myślą, że jesteśmy kolaborantami. Protektorat Czech i Moraw, 1939–1945” - rozmawia dr Agata Tatarenko Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie oraz portal Historia bez kitu #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Narodowy Bank Polski wybił monetę kolekcjonerską z serii „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni” z podobizną Józefa Kurasia „Ognia”. Na srebrnej dziesięciozłotówce widnieje poważna twarz młodego mężczyzny w rogatywce napis „Zachowali się jak trzeba”. Legendarny „Ogień” dla jednych złodziej i morderca, dla innych wcielenie góralskiego zbójnika grabiącego bogatych i rozdającego biednym, dla jeszcze innych wcielenie patrioty. W rozmowie tej prof. Rafał Wnuk mierzy się zarówno z historią „Ognia” jak i narosłych wokół niego mitów. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

28 października 1918 r. na mapach Europy pojawiło się nowe państwo – Czechosłowacja. W przeciwieństwie do Polski, która odzyskała niepodległość po 123 latach rozbiorów, południowi sąsiedzi byli zupełnie nowym tworem politycznym. Powstanie zawdzięczali działaniom czeskiej i słowackiej inteligencki w okresie I wojny światowej oraz poparciu państw ententy. Pod względem narodowościowym Czechosłowacja przypominała Polskę, ponieważ 1/3 mieszkańców stanowiły mniejszości narodowe. Oba państwa rościły sobie pretensje do Śląska Cieszyńskiego, którego część znalazła się w granicach każdego z nich. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Wojna zostawia w psychice dzieci niezatarty ślad i doświadcza ich na całe życie. Wiele tragicznych i trudnych historii młodych ludzi napisała II wojna światowa. Deportacje, zsyłki, wysiedlenia, obozy, śmierć bliskich, tułaczka, to tylko wybrane przykłady traumatycznych zdarzeń, które towarzyszyły ich dzieciństwu. Współcześnie na naszych oczach rozgrywa się dramat dzieci ukraińskich. #historiabezkitu Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Marzec 1968 r. był protestem pokoleniowym. W różnych częściach Europy i świata młodzi ludzie wychodzili na ulice. W Polsce wybuch społecznego niezadowolenia zaczął się od protestów przeciwko zdjęciu ze sceny „Dziadów” Adama Mickiewicza. Potem doszło do wystąpień w obronie usuniętych z Uniwersytetu Warszawskiego studentów. Na to nałożyła się jeszcze antyżydowska kampania propagandowa związana z rozgrywkami wewnątrz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.   #historiabezkitu     Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:   https://historiabezkitu.pl  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

2 września 1945 r. płk Jan Rzepecki „Prezes”, były Delegat Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj wraz z kilkoma najbliższymi współpracownikami powołali do życia Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”. U podstaw jego powstania leżało założenie, że walka zbrojna nie przyniesie Polsce odzyskania niepodległości, dlatego należy zastąpić ją działalnością polityczno-społeczną. Pierwotnie miała działać do momentu wygrania przez Polskie Stronnictwo Ludowe wyborów parlamentarnych i odsunięcia komunistów od władzy. Jednak termin wyborów był odsuwany przez komunistów. Ta największa powojenna organizacja konspiracyjna przetrwała do końca 1947 r. W tym czasie starała się walczyć o realizację testamentu Polskiego Państwa Podziemnego. Przez ponad dwa lata, na skutek aresztowań, zmieniali się ludzie, którzy jej przewodzili.    #historiabezkitu     Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://historiabezkitu.pl  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Kardynał Stefan Wyszyński przez kilkadziesiąt lat kierował nie tylko Kościołem w Polsce, ale był politykiem i mężem stanu. Prowadził politykę ugody w stosunku do władzy komunistycznej, ale nie podporządkowania, czego dał wyraz w słynnym non possumus zawartym w liście biskupów z 1953 r. W ten sposób odpowiadał na działania władz państwowych zmierzające do jego podporządkowania. Jego wizja religii katolickiej opierała się na tradycji i ludowości, z której sam wyrósł.   #historiabezkitu     Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://historiabezkitu.pl serwisy podcastowe:  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

SPOTKANIA Z KLIO: z red. Konstantym Gebertem, autorem książki „Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło” rozmawiał Adam Puławski   Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie oraz portal Historia bez kitu    #historiabezkitu     Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://historiabezkitu.pl  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Kontraktowe wybory do sejmu i wolne wybory do senatu, prezydent wybierany przez Zgromadzenie Narodowe, to najważniejsze postanowienia dotyczące zmian ustrojowych wynegocjowane przy Okrągłym Stole w 1989 r. przez opozycje polityczną i władze komunistyczne. Wydarzenie to zainicjowało proces przemian politycznych, który doprowadził do wprowadzenia systemu demokratycznego w Polsce. Wysokie koszty społeczne ówczesnych zmian przyczyniły się między innymi do złej legendy Okrągłego Stołu.   #historiabezkitu     Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://historiabezkitu.pl  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

80 lat temu - 9 lutego 1943 r. Ukraińska Powstańcza Armia zaatakowała polską wieś Parośla i wymordowała ponad 150 jej mieszkańców. Zbrodnię tę uznaje się za początek „antypolskiej akcji” na Wołyniu, która następnie objęła Galicję Wschodnią, a wiosną 1944 r. także południowo-wschodnią Lubelszczyznę. Historycy szacują, że w wyniku polsko-ukraińskiego konfliktu w czasie II wojny światowej zginęło między 80 tys. a 100 tys. Polaków, a w wyniku działań polskiej partyzantki między kilka a kilkanaście tysięcy Ukraińców.   #historiabezkitu     Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://historiabezkitu.pl  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

SPOTKANIA Z KLIO: rozmowa z Andrzejem Brzezieckim, autorem książki „Kocio Kozioł Senator. Biografia Krzysztofa Kozłowskiego”.  Prowadzenie: prof. Mirosław Filipowicz    Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie oraz portal Historia bez kitu #historiabezkitu     Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://historiabezkitu.pl  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Narodziny ruchu syjonistycznego w końcu XIX w., który postulował utworzenie w Palestynie żydowskiej państwowości, dało początek emigracji na te tereny Żydów z całego świata. Zaczęli zakładać kolonie i wykupywać ziemie od Arabów. Od początku też pojawiły się antagonizmy z muzułmańskimi mieszkańcami. Konflikt ten nasilił się po powstaniu 14 maja 1948 r. państwa Izrael, które wkrótce stanęło do wojny w obronie swojej niepodległości. Zapraszamy na rozmowę z Konstantym Gebertem, opozycjonistą w czasach PRL, dziennikarzem, autorem książki „Miejsce pod słońcem. Wojny Izraela”.   #historiabezkitu  Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://historiabezkitu.pl  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Narodziny opozycji demokratycznej pociągnęły za sobą powstanie niezależnego ruchu wydawniczego. Wszystko zaczęło się w Lublinie w 1976 r. Grupa studentów z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (Janusz Krupski, Bogdan Borusewicz, Piotr Jegliński) postanowiła wydawać własne czasopismo, a także drukować książki poza oficjalnym obiegiem. W 1976 r. Piotr Jegliński za pośrednictwem kolegi z zespołu Sceny Plastycznej KUL przesłał do Polski zakupiony we Francji niewielki powielacz spirytusowy. Drukowano na nim pierwsze „Komunikaty” KOR. W 1977 r. środowisko skupione wokół Krupskiego założyło czasopismo „Spotkania. Niezależne pismo młodych katolików”.  Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Wojciechem Samolińskim, współpracownikiem Komitetu Obrony Robotników i Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela oraz  redaktorem i drukarzem kwartalnika „Spotkania”.   #historiabezkitu  Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://historiabezkitu.pl  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Jan Karski, a właściwie Jan Kozielewski, pochodził z łódzkiej, niezamożnej, rodziny rzemieślniczej. Do historii przeszedł jako kurier i emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego i Rządu RP na Uchodźstwie,  naoczny świadek Zagłady polskich Żydów. Przez wiele lat historycy sprowadzali misję Karskiego głównie do alarmowania  świata o Zagładzie. Tymczasem najważniejszym jej celem jesienią 1942 r. było poinformowanie rządu RP w Londynie o konflikcie wewnątrz struktur wojskowych, cywilnych i politycznych Polskiego Państwa Podziemnego, a także o działaniach sowieckiej partyzantki na wschodzie.   #historiabezkitu  Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://historiabezkitu.pl  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Ruch ludowy odgrywał znaczącą rolę na scenie politycznej w II Rzeczpospolitej. W czasie II wojny światowej przedstawiciele Stronnictwa Ludowego działali w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego i rządu RP na Uchodźstwie. Ich zbrojne ramię – Bataliony Chłopskie w większości scaliły się z Armią Krajową. Po wojnie Polskie Stronnictwo Ludowe pod wodzą Stanisława Mikołajczyka współtworzyło m.in. z komunistami Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, a jednocześnie było największą siłą opozycyjną mogącą, jak wierzyli niektórzy, przeszkodzić komunistom w ich drodze po władze. #historiabezkitu  Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://historiabezkitu.pl  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

W powojennej Europie rzesze ludzi zmuszonych zostało do emigracji w wyniku zmiany granic państwowych. W Polsce ich największe nasilenie przypadło na pierwsze lata po zakończeniu II wojny światowej. Po 1948 r. Polska stała się niemal krajem bez wyjścia. Granice państwową zamknięto, a zdobycie paszportu było praktycznie niemożliwe. Liberalizacja polityki paszportowej nastąpiła dopiero w połowie lat pięćdziesiątych w efekcie postępującej destalinizacji.   #historiabezkitu  Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://historiabezkitu.pl  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

W ocenie wydarzeń historycznych niezwykle ważny jest ich kontekst i poznanie perspektywy różnych uczestników opisywanych zdarzeń. Polska historia najnowsza boryka się często z polityzacją i mitologizacją swojej przeszłości. Zapraszamy na rozmowę z Piotrem Majewskim, profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. Tym razem zastanowimy się czy w stosunku do wojny polsko-bolszewickiej, wybuchu II wojny światowej czy konferencji w Jałcie, możemy mówić o „zdradzie Zachodu”?   #historiabezkitu  Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://historiabezkitu.pl  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Wiek XX możemy nazwać erą ludobójstwa. Popełniono wówczas jedne z najbardziej okrutnych zbrodni, których intencją było wymordowanie w całości lub części grup narodowych, etnicznych, rasowych bądź religijnych. Samo pojęcie, nieznane wcześniej, powstało za sprawą polskiego prawnika o żydowskich korzeniach Rafała Lemkina. Dzięki jego staraniom Organizacja Narodów Zjednoczonych w 1948 r. uchwaliła konwencję o zapobieganiu i zwalczaniu ludobójstwa. Jednak pierwotna definicja Lemkina różniła się o tej przyjętej w konwencji.   #historiabezkitu  Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://historiabezkitu.pl  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Będąc częścią bloku sowieckiego przez wiele dekad Polska nie mogła uczestniczyć w procesie integracji europejskiej i budowy instytucji wspólnotowych. Nie oznacza to jednak, że politycy polscy nie uczestniczyli w dyskusjach towarzyszących tworzeniu zrębów Zjednoczonej Europy. Ponieważ byli to działacze emigracyjni, dlatego nie dane im było odgrywać roli aktywnych aktorów, ale ich poglądy walnie wpłynęły na pojawienie się konsensusu wśród krajowych polityków po załamaniu się systemu komunistycznego, a hasło wstąpienia do struktur unijnych stało się naczelnym drogowskazem polskiej polityki zagranicznej. Profesor Sławomir Łukasiewicz opowiada o wielu z nich pokazując, że po II wojnie światowej idea integracji europejskiej szybko i mocno zakorzeniła się wśród polskich działaczy demokratycznych.   #historiabezkitu  Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://historiabezkitu.pl  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Strajki w Lublinie w lipcu 1980 r., a następnie na Wybrzeżu w sierpniu 1980 r. doprowadziły do powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. W następstwie tego w każdym zakładzie pracy w Polsce mógł powstać związek zawodowy niezależny od partii i rządzący się samodzielnie. Solidarność była rewolucją społeczną, która zakwestionowała dotychczasowy model funkcjonowania państwa. Niekwestionowanym liderem i symbolem, który konsolidował związek był Lech Wałęsa. Społeczeństwo zaczęło się samoorganizować. Własny związek zawodowy stworzyli rolnicy (NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”), a na wyższych uczelniach powstało Niezależne Zrzeszenie Studentów.     #historiabezkitu  Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://www.historiabezkitu.pl    oraz nasze social media: Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670 Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

W kolejnej rozmowie dr hab. Dariusza Libionka opisuje postawy Polaków w reakcji na Zagładę Żydów. Na początku pytamy go o to jak silne były nastroje antysemickie w Polsce przedwojennej oraz jak na nie wpłynęły wydarzenia pierwszych lat wojny, szczególnie pod okupacją sowiecką. Nasz rozmówca porusza tak trudne tematy jak uczestnictwo Polaków w pogromach na Północnym Mazowszu i Podlasiu  w lecie 1941 r. oraz udział granatowej policji w przeprowadzaniu akcji eksterminacyjnych. Osobnym tematem jest pomoc Żydom niesiona przez nielicznych Polaków. Pytamy o to, dlaczego nie mogła ona mieć charakteru masowego oraz jakie intencje kierowały ludźmi ratującymi Żydów.   #historiabezkitu  Zajrzyjcie również na naszą stronę internetową:  https://ohistorie.eu/historia-bez-kitu/  oraz nasze social media:  Facebook https://www.facebook.com/Historia-BEZ-KITU-103793702471670  Instagram https://www.instagram.com/historiabezkitu/

Powstawaniu środowisk opozycyjnych w połowie lat siedemdziesiątych sprzyjała polityka wewnętrzna ekipy Edwarda Gierka. Jawne wystąpienie przeciwko władzy komunistycznej narażało na represje, ale nie tak drastyczne jak w okresie stalinizmu. Kamieniem milowym w procesie kształtowania się opozycji stały się wystąpienia robotników w czerwcu 1976 r. w Radomiu, Ursusie i Płocku. W obronie prześladowanych powołano jesienią 1976 r. Komitet Obrony Robotników – pierwszą jawnie działającą strukturę opozycyjną. Potem przyszły kolejne inicjatywy – m.in. wolne związki zawodowe.  Od tego czasu opozycja stała się nieodłącznym elementem pejzażu politycznego PRL. Wraz z opozycją pojawił się niezależny ruch wydawniczy, który przełamywał monopol informacyjny władzy komunistycznej.  Powstanie latem 1980 r. Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” otworzyło nowy etap funkcjonowania opozycji. Zdobyte dotychczas doświadczenie pomogło rodzącej się „Solidarności”. Działacze KOR, ROPCiO, WZZ, zaangażowali się w tworzenie Związku i weszli w jego struktury jako doradcy, rzecznicy prasowi. Wojciech Samoliński, opozycjonista, opowiada o atmosferze lat osiemdziesiątych, ówczesnych nastrojach w szeregach opozycji, obawach, zwykłej ludzkiej życzliwości i solidarności.

Dla wielu ludzi na świecie okupacja niemiecka ziem polskich kojarzy się w pierwszej kolejności z zagładą Żydów polskich. Dr hab. Dariusz Libionka pokazuje w jaki sposób radykalizował się antysemityzm władz nazistowskich, który początkowo dążył do eliminacji Żydów z życia politycznego i gospodarczego Niemiec, aby po wybuchu wojny radziecko-niemieckiej wejść w fazę eksterminacji całej ludności żydowskiej z ziem okupowanych przez Trzecią Rzeszę. Pierwsza faza Holocaustu polegała na zmuszeniu  Żydów do osiedlania się w zamkniętych gettach. W  drugiej fazie Holokaustu uśmiercono większość Żydów w masowych egzekucjach czy komorach gazowych. Najmniej znaną jest trzecia faza, w której naziści i ich pomocnicy starali się wyłapać tych Żydów, którzy uniknęli wywózek do obozów zagłady.  Nasz rozmówca opowiada o tym, kto był bezpośrednim wykonawcą tych mordów. Pytamy też o to, jakie szanse na przeżycie miała większość prześladowanych Żydów i jakie strategie stosowali ludzie walczący o przetrwanie.

Brygada Świętokrzyska, największa jednostka wojskowa Narodowych Sił Zbrojnych Związku Jaszczurczego otrzymała najpierw ciche, następnie otwarte wsparcie ze strony służb specjalnych III Rzeszy. Nigdy nie podporządkowała się władzom Polskiego Państwa Podziemnego, była wrogo nastawiona do Armii Krajowej, jej członkowie zabijali Żydów, działaczy lewicowych i komunistów. Dziś często jest stawiana za wzór polskiego patriotyzmu. Czy słusznie ?

Po rozbiciu polskiego podziemia niepodległościowego oraz największej partii opozycyjnej jakim było Polskie Stronnictwo Ludowe, komuniści, aby zdobyć rząd dusz w polskim społeczeństwie musieli podporządkować swojej władzy Kościół katolicki. Władze episkopatu Polski na czele z Prymasem Stefanem Wyszyńskim obrały strategię poszukiwania porozumienia z komunistami czego wyrazem było podpisanie umowy z rządem 1950 r. Nie uchroniło to jednak kościoła przed różnorakimi represjami czego wyrazem było aresztowanie prymasa  Wyszyńskiego w 1953 r. Nasz rozmówca przedstawia najważniejsze przesłanki jakimi kierowali się wtedy ówcześni hierarchowie oraz długofalowe skutki ich decyzji, które sprawiły, że dalsze losy kościoła katolickiego  potoczyły się zupełnie inaczej w Polsce niż w innych krajach bloku wschodniego. Wydarzenia 1956 r. były niezmiernie ważne w różnych wymiarach historycznych. Przede wszystkim na skutek „odwilży” politycznej nastąpiło odejście PRL od modelu państwa totalitarnego. Co niezmiernie istotne suwerenność odzyskał prześladowany dotychczas Kościół katolicki. Władza komunistyczna nie była jednak zainteresowana odbudową wpływów Kościoła wśród polskiego społeczeństwa, dlatego cała dekada lat 60-tych przebiegała pod znakiem  ostrej rywalizacji między władzą komunistyczną, a Kościołem katolickim o kontrolę nad rządem dusz. Kolejne dekady przyniosły jednak wyraźne odprężenie we wzajemnych relacjach. W tym kontekście nasz rozmówca wyjaśnia jaki był stosunek przedstawicieli Kościoła katolickiego do przedsierpniowej opozycji demokratycznej, ruchu „Solidarność” czy podziemia politycznego w czasach stanu wojennego.

Wydarzenia drugiej wojny światowej niepomiernie pogłębiły przepaść między Polakami a Ukraińcami. Wzajemna, głęboka nieufność wynikała z tragicznych doświadczeń konfliktu narodowościowego na Wołyniu, w Galicji Wschodniej i na południowo-wschodniej Lubelszczyźnie: akcja depolonizacyjna OUN-B (Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów Stepana Bandery) i UPA (Ukraińska Armia Powstańcza) na terenach zabużańskich oraz reakcja na nią AK i BCh, szczególnie ostra na Wołyniu i Lubelszczyźnie. Działania obu stron uderzały przede wszystkim w niewinną ludność cywilną. Wkroczenie latem 1944 r. Armii Czerwonej zmieniło tę sytuację i doprowadziło do zbliżenia obu silnie zwaśnionych stron. W pierwszej połowie 1945 r. na części południowo-wschodnich ziem pojałtańskiej Polski (Lubaczowskie, Zamojszczyzna) doszło do rozmów między poakowskim nurtem polskiego podziemia niepodległościowego DSZ (Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj) a podziemiem ukraińskim (OUN-B i UPA), których celem było doprowadzenie do rozejmu. Zapraszamy na rozmowę z dr. Mariuszem Zajączkowskim, który opowiada o tych wydarzeniach.

Polska należy do Unii Europejskiej już od ponad 18 lat. Był to czas przyspieszonej modernizacji kraju, której wymownym świadectwem są nie tylko wielkie inwestycje infrastrukturalne, ale także wyraźna poprawa sytuacji materialnej większości obywateli. Nie bez powodu Polacy należą do największych entuzjastów procesu integracji europejskiej. Mimo to, w sferze politycznej pojawiają się głosy, że nasza przynależność do wspólnoty europejskiej oznacza utratę suwerenności, w konsekwencji takie podejście może oznaczać przekreślenie szans na dalszy awans cywilizacyjny. Czy są to poglądy uzasadnione?

„Bohaterzy z NZS i AK” – tego rodzaju stwierdzenie często pada z ust polityków i dziennikarzy przy okazji różnych uroczystości patriotycznych. Polskie Państwo Podziemne (PPP) było emanacją rządu polskiego na uchodźstwie a Armia Krajowa Wojskiem Polskim w okupowanym kraju. Narodowe Siły Zbrojne powołali  do życia ci przywódcy ruchu narodowego, którzy nie  podporządkowali się  decyzjom władz Państwa Podziemnego i sprzeciwiali się scaleniu z Armią Krajową. Czy zatem zrównywanie NSZ z PPP i AK jest uprawnione?